Pop Culture Analysis

Πρόλογος: Ίσως σας δημιουργηθεί η ψευδής εντύπωση ότι αυτό το άρθρο έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με τη Lady Gaga. Όχι, η όχι ακριβώς. Με αφετηρία τη Lady Gaga θέλω να κάνω έναν γενικότερο σχολιασμό για την τέχνη και την κοινωνία γενικότερα. Να περιμένετε πολιτικά σχόλια κολλημένα στις πιο άκυρες παρατηρήσεις.
Το 2010 η Lady Gaga ήταν η μεγαλύτερη σταρ του πλανήτη, του φεγγαριού και μερικών περιοχών του Άρη. Γιατί, όμως; Σε όλες τις εποχές, το κυρίαρχο μουσικό ρεύμα είχε κάτι ενδιαφέρον να προσφέρει. Από την κλασική ροκ μέχρι τη grunge και από τη ντίσκο μέχρι τη ραπ της αρχής της δεκαετίας, είχες κάτι να ασχολείσαι. Προς τα τέλη της δεκαετίας όμως, κυριαρχούσαν κάτι τραγουδίστριες που βγάζανε πιασάρικα τραγουδάκια χαμηλής ποιότητας ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσαν να δείξουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό του κώλου τους.
BORING! που θα έλεγε κι ο Κάρτμαν. Πράγματι, όλες αυτές οι τέλειες τραγουδιάρες, με τα τέλεια κορμιά, τις τέλειες εμφανίσεις, τα τέλεια χτενίσματα, που ό,τι λέγανε, κάνανε και σκέφτονταν ήταν ολοκληρωτικά προσχεδιασμένο από σαράντα υπεύθυνους δημοσίων σχέσεων (κι αυτό περιλαμβάνει κι εσένα κυρία Μπιγιονσέ, μην αρνείσαι το έγκλημα κι άσε κάτω το τηγάνι), είχαν καταντήσει αηδία.
Ο ερχομός όμως της Lady Gaga, η οποία έβγαζε πιασάρικα τραγούδια (κι όχι πιασάρικα τραγουδάκια-έχει διαφορά, γιατί το λέω εγώ) ενώ ταυτόχρονα αναπροσδιόρισε ό,τι ξέραμε περί αισθητικής και ντυσίματος (κάτι που δεν είναι ακριβώς θετικό στην προκειμένη περίπτωση) και χρησιμοποίησε τη δύναμή της για να προωθήσει τα συμφέροντα της γκέι κοινότητας, ανέτρεψε τα δεδομένα κι έδωσε ένα ενδιαφέρον στη μέινστριμ σκηνή.
Ναι, μόλις αποκάλεσα τη Lady Gaga "Nirvana των late '00s". Και ξέρετε τι μπορείτε να κάνετε γι'αυτό; Ένα τίποτα με μπόλικο καθόλου. Μουαχαχαχα.
Το 2010, λοιπόν, η Lady Gaga ήταν η μεγαλύτερη σταρ του πλανήτη. Όλοι ασχολιόνταν μαζί της. Τη λάτρευαν; Τη μισούσαν; Λάτρευαν να τη μισούν; Δεν έχει σημασία. Δεν υπάρχει αρνητική δημοσιότητα, κάτι το οποίο η δικιά σου το έχει καταλάβει πολύ καλά, και το ίδιο κι οι Χρυσαυγίτες, γιατί όλα τα ΜΜΕ είναι αφοσιωμένα στο να μας δείξουν πόσο κακή είναι η Χρυσή Αυγή και παρ'όλα αυτά άμα στις επόμενες εκλογές δεν πάρει 15% εγώ θα κάτσω να με κατουρήσει ο Παππάς (σας είχα προειδοποιήσει).
Οι μεσημεριανατζούδες κι οι Perez Hilton του κόσμου τη λάτρεψαν για το υλικό που τους προσέφερε, η γκέι κοινότητα για κάποιον απροσδιόριστο λόγο, στο ενδιάμεσο έβγαζε και δείγματα καλής ποπ μουσικής (υπάρχει), τι άλλο να ζητήσει κανείς; Μέχρι κι επεισόδιο στους Simpsons απέκτησε, το οποίο βέβαια ήταν ό,τι πιο αισχρό έχω δει ποτέ στους Simpsons.
Δεν είναι ότι ήταν κακό σαν ιδέα να υπάρχει ένα επεισόδιο που ασχολείται με τη Lady Gaga, σάτιρα της ποπ κουλτούρας κάνει το σίριαλ κι όχι σοβαρές πολιτικοοικονομικές αναλύσεις στους φοιτητές του Χάρβαρντ, γι'αυτό έχουμε το Γιωργάκη, αλλά μας τα γάμησε στην εκτέλεση, γιατί εκτός από τη Λίζα, που είναι γνωστό αντιδραστικό μαλακιστήρι, όλο το γαμημένο Σπρίνγκφιλντ αντιμετώπιζε την Lady Gaga λες και κατέβηκε απ'τον ουρανό η Παναγία.
Όλο το επεισόδιο ήταν βασικά η δήλωση "η Lady Gaga είναι τέλεια και θεά κι αεριωθούμενη κι υπερδιαστημική κι όποιος δεν του αρέσει να πάει να πνιγεί σε μια θάλασσα απ'το σπέρμα που χύνουμε όταν την παίζουμε για πάρτη της Lady Gaga", ειπωμένη με έξι χιλιάδες διαφορετικές διατυπώσεις.
Εν τέλει αυτό που αποκόμισα από το επεισόδιο είναι ότι α) οι Simpsons έπρεπε να είχαν διακοπεί πολύ πριν συμβεί αυτό, και β) ο Matt Groening μάλλον έχει κάποια πολύ αρρωστημένα σεξουαλικά απωθημένα με τη Lady Gaga, γιατί δεν εξηγείται αλλιώς η προσήλωση και η αφοσίωση με την οποία επί είκοσι ολόκληρα λεπτά της γλείφει το μουνί.
Όχι, μην ακούτε τις ανυπόστατες φήμες που διέδιδαν μερικοί ότι και καλά είναι τραβέλι ή ερμαφρόδιτη. Η μικρή Στέφανι έχει απόλυτα φυσιολογική γυναικεία ανατομία, φρόντισε δε, με τη γνωστή λεπτότητα και σεμνότητα που τη διακρίνει, να το αποδείξει στο βίντεο κλιπ του Telephone:

That was classy.
Η αλήθεια είναι ότι η Lady Gaga δεν έχανε την παραμικρότερη ευκαιρία να δείξει στον κόσμο που ακριβώς έχει γραμμένη την πολιτική ορθότητα (κυριολεκτικά μόνο αυτή τη φορά, συνήθως μεταφορικά). Έτσι, εκτός από αυτούς που τη συμπάθησαν, πολλοί ήταν αυτοί που της ασκούσαν σκληρή και αδυσώπητη κριτική, την οποία η μικρή Στέφανι διάβαζε κι έκλαιγε, σκουπίζοντας τα καυτά της δάκρυα με Benjamins (χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων, για όσους δε σκαμπάζουν από την αμερικάνικη thug language yolo swag).
Αυτή η κριτική αφορούσε πολλούς άξονες. Ο ένας ήδη αναφέρθηκε, πρόκειται για τα γεννητικά της όργανα. Ο δεύτερος είναι μάλλον ευνόητος, αισθητική και στιλ, γιατί ας είμαστε ειλικρινείς, κανένας άνθρωπος με αξιοπρέπεια και λιγότερους από 10 βαθμούς μυωπίας δε θα έβγαινε έτσι από το σπίτι του.
Ο τρίτος έχει να κάνει με τις σεξουαλικές προτιμήσεις της μικρής Στέφανι, η οποία μάλλον δεν προσπαθεί να κρύψει ότι είναι bisexual, αλλά από την άλλη εξακολουθεί να δηλώνει πιστή Καθολική (κάποιοι την κατηγορούσαν και για σατανισμό ή σχέση με τους Ιλουμινάτι). Κι αυτό είναι μια αντίφαση, γιατί ως γνωστόν η Καθολική εκκλησία αναγνωρίζει μόνο τη σχέση μεταξύ άντρα-γυναίκας και ιερέα-ανήλικου αγοριού.
Ο τέταρτος και κυριότερος όμως είναι ότι, και καλά, η Lady Gaga είναι κακέκτυπο της Μαντόνα. Δε θα αμφισβητήσω ότι οι ομοιότητες υπάρχουν. Και οι δύο ξεκίνησαν σαν τα νορμάλ ξανθά νυμφίδια της εποχής τους, ωστόσο στη συνέχεια εκμεταλλεύτηκαν τη δημοσιότητά τους για να γκρεμίσουν όλα τα στάνταρ περί αισθητικής, αναδημιουργώντας την εικόνα τους κάθε δεύτερη Τρίτη και στο ενδιάμεσο βγάζοντας πιασάρικα τραγούδια.
Εξευτελιστική εξομολόγηση του Thomas the Barbarian: Ακούω ευχάριστα το Papa Don't Preach. Αλλά μην το πείτε παραέξω.
Όσο για το μουσικό τους έργο αυτό καθεαυτό, κι εκεί υπάρχουν οι ομοιότητες, αν και όχι τίποτα παραπάνω από την ομοιότητα μεταξύ δύο τυχαίων ποπ τραγουδιστριών. Εκτός φυσικά από το Born This Way, το οποίο ήταν πιο ξεδιάντροπο κι από τις "εμπνεύσεις" του Φοίβου.
Παρ'όλα αυτά, θεωρώ ότι πιο σωστό θα ήταν να λέγαμε ότι η Lady Gaga είναι διάδοχος ή συνεχίστρια της Μαντόνα παρά κακέκτυπο. Πρώτον, για να είναι κάποιος κακέκτυπο κάποιου πάει να πει ότι κάνει κακή αντιγραφή, κι εγώ προσωπικά θεωρώ ότι η Lady Gaga είναι πολύ ανώτερη σαν τραγουδίστρια από τη Μαντόνα (πάρ'τα, Παλιόγρια).
Και δεύτερον, πότε ήταν η τελευταία επιτυχία της Μαντόνα; Το 2008. Πότε ήταν η πρώτη επιτυχία της Lady Gaga; Το 2008. Που σημαίνει ότι η δεύτερη δεν κλέβει την πελατεία της πρώτης, απλά άλλαξε διεύθυνση το μαγαζί. Είναι ακριβώς η ίδια λογική με την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κλέβει τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, γιατί απλούστατα δεν υπάρχει πια ΠΑΣΟΚ (oops, I did it again).
Τα πραγματικά κακέκτυπα αυτής της ιστορίας είναι οι υπόλοιπες προαναφερθείσες τραγουδιάρες του κώλου (κυριολεκτικά και μεταφορικά), οι οποίες είδαν την πρωτοκαθεδρία τους να απειλείται. Είναι γνωστό ότι όταν κάποιος εφαρμόζει μια νέα αποτελεσματική τεχνική, οι ανταγωνιστές του θα προσπαθήσουν να την εφαρμόσουν κι αυτοί, όπως θα σας πει κι ο Κάνθαρος για το total football και τέθοια της Μπάρτσα.
Έτσι, όλες οι διάσημες βρέθηκαν να αντιγράφουν το στιλ της Lady Gaga (οι κοινές θνητές όχι και τόσο, γιατί είχαν ήδη να ασχοληθούν με άλλες ακαλαίσθητες αηδίες όπως οι χνουδωτές γαλότσες, οι βράκες και τα τιραντάκια σε αποχρώσεις σχολικού τροχονόμου, ενίοτε φορεμένα και όλα μαζί). Μπρίτνεϊ, Κέιτι Πέρι, Κριστίνα Αγκιλέρα, Ριάνα, βρέθηκαν ξαφνικά όλες σε έναν άτυπο διαγωνισμό "ποια θα δημιουργήσει την περισσότερη πελατεία για τους οφθαλμίατρους με το καινούριο της βίντεο κλιπ".
Το εγχείρημα όμως απέτυχε πλήρως, γιατί οι προαναφερθείσες τραγουδιάρες ξέχασαν μια πολύ μικρή κι ασήμαντη λεπτομέρεια: τα τραγούδια που έβγαζαν ήταν το ένα πιο απαίσιο απ'το άλλο.
Η Μπιγιονσέ, σαν πιο έξυπνο κορίτσι που είναι (ξέρω να διαλέγω γυναίκες ο άτιμος), αποφάσισε να ακολουθήσει την πετυχημένη στρατηγική "if you can't beat them, join them", συμμαχώντας με τη Στέφι όχι μία αλλά δύο φορές. Όμως κι αυτή λίγο αργότερα έφαγε χι.
Για να καλύψει την αποτυχία της, με έβαλε να της κάνω παιδάκι, και καλά ότι αποσύρεται για να γίνει μανούλα και θα επανέλθει δριμύτερη (ο Μανωλιός εδώ θα ισχυριζόταν ότι το παιδί είναι δικό του, αλλά τώρα βρήκε γκόμενα και το βούλωσε). Κι άμα επανέλθει, εγώ στις επόμενες εκλογές θα ψηφίσω την Παράταξη Συνεχιστών του Καποδίστρια. Άσε κάτω το τηγάνι είπα.
Η Lady Gaga είχε ανέβει οριστικά στο θρόνο της, και κανένας δεν την κουνούσε από κει.
Ή μήπως όχι;
Το 2011 κάτι άρχισε να στραβώνει στην ιστορία. Εκτός από το Born This Way που στην ουσία ήταν Express Yourself 2011 version, το Judas ήταν μια προσπάθεια να μας πουλήσει ξανά το Bad Romance με διαφορετικό τίτλο και βίντεο κλιπ, ενώ το Edge of Glory κάθε φορά που το άκουγα έπρεπε να πάω σε γναθολόγο, γιατί από το χασμουρητό μου έβγαινε το σαγόνι απ'τη θέση του. Η δημιουργικότητα της μικρής Στέφανι βρισκόταν ολοφάνερα σε ύφεση.
Και μετά, το 2012, εξαφανίστηκε. Δεν έβγαλε ούτε ένα τραγούδι. Δε φόρεσε ούτε μία μπριζόλα. Η τελευταία φορά που την είδαμε ήταν σε μια συναυλία των Rolling Stones (Μικ Τζάγκερ, αγόρι μου, σοβαρά, πήγαινε βρες μια ήσυχη γωνία και ψόφα), όπου είχε ντυθεί barcode, κάτι που δεν ήταν καν πρωτότυπο γιατί το είχε ήδη ξανακάνει ο Σέλντον Κούπερ. Όχι, λάθος, ο Σέλντον Κούπερ είχε ντυθεί Φαινόμενο Ντόπλερ. Μην τα μπλέκουμε.
Και μετά τίποτα. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχει πλέον ενάμιση χρόνο που δεν έχει κάνει τίποτα στη μουσική. Ίσως αυτό να μην είναι και τόσο κακό. Κουράστηκε από την υπερέκθεση, παίρνει ένα διάλειμμα για να επανέλθει στα πράματα με πιο φρέσκα μάτια και να μεγαλουργήσει. Άλλωστε, υποτίθεται ότι αυτή την άνοιξη θα έβγαινε το Artpop, το νέο της άλμπουμ το οποίο θα κάνει τους πάντες να τρίβουν τα μάτια τους και θα την επαναφέρει στην παλιά της δόξα.
Χμ, ναι. Τα ίδια ακριβώς έλεγε κι ο Άξελ Ρόουζ για το Chinese Democracy και τελικά δεν άνοιξε ρουθούνι (μη μου πείτε γιατί παραλληλίζω τους Guns N Roses με τη Στέφανι, υπερεκτιμημένους τους ανεβοκατεβάζατε). Αυτή τη στιγμή, εγώ το βλέπω πολύ δύσκολο το Artpop να κάνει επιτυχία, πόσο μάλλον να ανατρέψει όλα τα δεδομένα.
Κι ο λόγος είναι απλός: η κοινή γνώμη τη σήμερον ημέρα έχει πολύ σύντομη μνήμη, κάτι το οποίο εκμεταλλεύτηκε άριστα ο Σαμαράς κλείνοντας την ΕΡΤ, γιατί πλέον κανείς δεν ασχολείται με το πώς κατάφερε να διαλύσει το κλεισμένο deal της ΔΕΠΑ με τη Gazprom (σταματημό δεν έχω σήμερα). Η Ριάνα πέρυσι έβγαλε όχι ένα, αλλά δύο άλμπουμ, κι ως εκ τούτου ο κόσμος ασχολιόταν μαζί της. Το τι ποσοστό αυτών των άλμπουμ ακούγεται είναι ένα άλλο θέμα.
Το να κάτσεις για ενάμιση χρόνο χωρίς να κάνεις τίποτα, ούτε καν ένα guest verse σε τραγούδι κάποιου άλλου, είναι σαν να βγαίνεις στη σύνταξη. Γιατί όμως ξεχνιούνται οι καλλιτέχνες τόσο γρήγορα;
Ο Άντι Γουόρχολ είχε πει κάποτε ότι στο μέλλον σε όλους θα αναλογούν 15 λεπτά δημοσιότητας. Σήμερα, όμως, είναι ακόμη περισσότεροι αυτοί που τα διεκδικούν. Όταν ζούσε ο Άντι, ο μόνος τρόπος για να βγεις στη δισκογραφία ήταν να τσιμπουκώσεις το διευθυντή της δισκογραφικής (ή να έχεις ταλέντο, αλλά ας μη μιλάμε γι'αυτό). Σήμερα αυτό δεν είναι πια απαραίτητο, γιατί υπάρχουν δύο νέοι πολύ ισχυροί παίκτες στη βιομηχανία ικανοποίησης ματαιοδοξίας.
Ο ένας είναι τα τηλεοπτικά ατάλεντ σόου, από τα οποία γνωρίσαμε "καλλιτέχνες" σαν τους Gay Direction (ε, όχι, δεν αναγνωρίζω σαν καλλιτέχνες πέντε μορφονιούς που τραγουδάνε ό,τι μαλακία τους δώσουν οι μανατζαρέοι τους). Ο δεύτερος και κυριότερος είναι το ίντερνετ, χάρη στο οποίο ο κάθε ανθυποατάλαντος μπορεί να ανεβάσει στο Youtube ένα βίντεο που γρατζουνάει την κιθάρα του και την επόμενη μέρα να βρεθεί πρώτη φίρμα στα μπουζούκια.

Έτσι, για να προλάβουν όλοι τα δεκαπέντε λεπτά τους, θα πρέπει να συμπέσουν. Αυτό σημαίνει ότι αυτός που θα μείνει χαραγμένος στη μνήμη των θεατών και ίσως και θα διεκδικήσει άλλο ένα τέταρτο ζωής είναι αυτός που θα κάνει τον περισσότερο θόρυβο (με τον όρο "θόρυβος" δεν εννοώ απαραιτήτως ότι η μουσική που βγάζουν είναι θόρυβος, αν και εδώ που τα λέμε...).
Κακά τα ψέματα, αν στο Artpop δε δούμε την απάντηση στο Bohemian Rhapsody, βίντεο κλιπ-χεντάι με τη Lady Gaga στο ρόλο του χταποδιού, ή έστω ένα τραγούδι που όταν το παίζεις ανάποδα σου δίνει οδηγίες για να τετραγωνίσεις τον κύκλο, η καριέρα της μικρής Στέφανι δεν πρόκειται να ανακάμψει.
Κι αυτό δεν είναι καλό για εμένα που αρέσκομαι στη μέινστριμ μουσική, γιατί όσον καιρό έλειπε η Στέφι βρήκαν την ευκαιρία να χωθούν στα πράματα κάτι χίπστερς σαν τους fun., των οποίων το όνομα in true hipster spirit είναι άκρως ειρωνικό, γιατί η μουσική τους είναι το ακριβώς αντίθετο του fun.
Κι αν επικρατήσουν τέτοιου ύφους καλλιτέχνες, ζήτω που καήκαμε.
Αυτά, και να προσέχετε μην προσπαθήσετε να κάνετε κι εσείς σοβαρές κοινωνικές αναλύσεις χρησιμοποιώντας σαν βάση τραγουδίστριες, γιατί εδώ που τα λέμε ούτε κι εμένα μου πολυβγήκε.